زندگی در کلمات

گاه نوشته ها

زندگی در کلمات

گاه نوشته ها

بایگانی
آخرین نظرات

۱۵ مطلب در دی ۱۳۹۶ ثبت شده است

شنبه, ۹ دی ۱۳۹۶، ۱۲:۱۲ ق.ظ

بشر، این موجود دو پای عوضی

به تازگی مطالعه ی کتاب "انسان خردمند" نوشته ی یووال نوح هراری را شروع کرده ام.

این کتاب را دوستان خوبم طاهره خباری و معصومه خزاعی،لطف کردند و برایم ارسال کردند و همین لطف آنها رغبتم برای مطالعه ی این کتاب را دوچندان کرده است.

از آن کتاب هایی است که وصفشان را در این مطلب گفته بودم (+).

*

دوستان قدیمی ترم می دانند که از سالها پیش هر وقت بحثی از تاریخ بشر بین مان پیش می آمد به شوخی و گاهی به جدی، می گفتم حتماً در آینده کتابی خواهم نوشت به نام "تاریخ، دروغ بزرگ"!. فکری که پشت این شوخی و جدی ها داشتم این بود که با توجه به شناختی که از انسان ها پیدا کرده بودم هیچ وقت نتوانستم به تفسیر ها و داستان هایی که ما برای گذشته مان سرهم کرده ایم اعتماد زیادی پیدا کنم.

از مطالعه ی تاریخ بدم نمی آید و کتاب هایی هم در این زمینه خوانده ام. یکی از تصاویری که از نیاکانمان در ذهنم ساخته بودم موجودی منفعت طلب بود که به هر قیمتی، حتی ویرانگری و نابودی، در پی تامین امنیت و منافعش بوده و هست. اما باید اعتراف کنم تصویری که هراری از گذشتگان مان ترسیم کرده از تصویری که من برای خودم ساخته بودم خیلی وحشتناک تر است.

در فصلی که تحت عنوان "انقلاب شناختی" در این کتاب وجود دارد، با تکیه بر شواهد و مدارکی که تا الان به آن دست پیدا کرده ایم، هراری به ترسیم تاریخی می پردازد که روایتش تا حد زیادی متفاوت از سایر روایاتی است که به ما قالب کرده اند.

به اعتقاد او ،بیشتر این تاریخ تاسف بار از یک چیز آب می خورد: توانایی تصویر کردن و باور کردن چیزی که وجود ندارد.(خیالپردازی و وراجی).

مقایسه ی ساده ای که هراری با تکیه به این توانایی میان ما و حیوانات دیگر انجام داده شنیدنی است: حیوانات دیگر می توانستند بگویند: "مواظب باش!شیر!" اما بشر خردورز به مدد این توانایی می توانست بگوید: "شیر روح نگهبان قبیله ماست".

یا آن مثال زیبایی که از گول نخوردن میمون با وعده ی موزهای بیشماری که در آن دنیا نصیبش می شوند اگر موز موجود را به شما بدهد!

طبعاً این توانایی وجوه مثبت و منفی زیادی داشته و دارد. بشر برای فتح زمین و تبدیل شدن به اشرف مخلوقات! ،تکیه بر این ویژگی و وجوه آن زده است  ولی به نظرم قیمتی که زمین و زمینیان برای این جهش بشر پرداخته اند، قیمت بسیار گزافی است.

این موجود دوپایی که در مقایسه با سایر موجودات، "نارِس" متولد می شود و آنقدر نحیف و ذلیل است که به سالها مراقبت نیاز دارد تا کمی رسیده تر شود، حتی به گونه های مشابه خودش هم رحم نکرد و همه شان را به نابودی کشاند(همه Homoها).

نیاکان حریص ما، با تکیه به آن توانایی و ساختن چند ابزار و با استفاده از آتش، اکثریت پستانداران درشت جثه ی روی خشکی ها را در زمان نسبتاً کوتاهی به خاک و خون کشید، بعضی هایشان را به نیش کشید و بالاخره باعث انقراض نسل شان شد.

بعد از فتح استرالیا از 24گونه ی جانوری که درشت تر بودند،23 گونه منقرض شدند.

بعد از فتح آمریکای شمالی، 34 نوع از 47نوع پستاندار عظیم الجثه نابود شدند.

بعد از ورود به آمریکای جنوبی 50 نوع از 60 نوع موجودش را به نابودی کشاند.

و الی آخر.

به قول هراری ،این موجودات عظیم الجثه که سرگرم زندگی شان بودند و بعد از دیدن این دوپای ریزنقش  برای اولین بار،نگاهی گذرا به هیکل نحیفش انداختند و به برگ جویدنشان ادامه دادند، نمی دانستند که باید از او بترسند و همین نترسیدنشان باعث انقراض شان شد.

تازه این موج اول انقراض بود که با پراکنده شدن اجداد شکارگر-خوراک جوی ما اتفاق افتاد و موج های دیگری هم در راه بودند و شاید هنوز هم باشند.

این است که هراری نتیجه می گیرد که مدال "ویرانگر ترین گونه در تاریخ زیست شناسی" بر گردن ماست.

و احتمالاً تا جایی پیش خواهیم رفت که چیزی غیر از خودمان برای ویران کردن نماند.

 

پی نوشت: برخی اوقات که اصطلاح "موجودات بیگانه" را می شنوم، به این فکر می کنم که تنها موجود بیگانه برای زمین و زمینیان، انسان است و بس.

 

۱ نظر ۰۹ دی ۹۶ ، ۰۰:۱۲
سامان عزیزی
پنجشنبه, ۷ دی ۱۳۹۶، ۰۱:۱۷ ق.ظ

مدیریت خشم-بخش دوازدهم و پایانی(چند توضیح)

بخش های قبلی این نوشته:

*

راستش را بخواهید زمانی که مطلب اول این بحث را می نوشتم اصلاً به فکر ادامه آن نبودم و قصدم فقط نوشتن همان مطلب بود اما بعد از پایان آن نوشته احساس کردم باید یکی دو مطلب دیگر هم در موردش بنویسم و این بود که پرانتز را باز کردم و نوشتم "مقدمات" (!).

هر چه که جلوتر رفتم دیدم که به این زودی نمی شود این بحث را جمع کرد.بنابراین سراغ منابعی که قبلاً خوانده بودم یا در حال مطالعه شان بودم رفتم تا با کمک آنها به جمع و جور کردن تیتر پرطمطراق مدیریت خشم بپردازم.

اگر دقت کرده باشید بعد سومین یا چهارمین مطلب بود که یک پی نوشت به بخش اول اضافه کردم و منابعی را که احتمال دادم از آنها استفاده خواهم کرد در آن نوشتم. هر چند که در این چند مطلبی که در این رابطه نوشتم از همه ی آن منابع استفاده نکردم ولی چون احساس کردم که ممکن است در نوشته هایم تحت تاثیر خوانده هایم از آن منابع باشم ،گفتم همه آنها را قید کنم.

به هر حال مطمئنم که در حدود نیمی از مطالب و بخش های مدیریت خشم، به طور مستقیم تحت تاثیر آن منابع بوده ام(که احتمالاً بخش های قابل اتکا تر نوشته ها هستند) و  نیم دیگر حاصل تجربه های شخصی کوچکم و چیزهایی است که از خودم درآوردم (که بخش های غیر قابل اتکای نوشته ها هستند).

 

باور من بر این است که ما انسانها، اگر به دنبال زندگی سالم و سعادتمندانه و رضایتمندانه هستیم، ناگزیریم که به فکر مدیریت کردن صحیح خشم مان باشیم و من هم در همین مسیر قرار دارم.به نظرم می رسد که در طی این مسیر دستاورد های زیادی نصیبمان خواهد شد.

درباره خشم و مدیریت خشم می شود حدود پانزده تا بیست مطلب دیگر هم نوشت(البته فاعل جمله مجهول نیست!). از بررسی دیدگاه های مختلف به خشم گفت. از تفسیر ها و باور های رایج و غلطی که در مورد مدیریت خشم وجود دارند و پایه و اساس درستی ندارند و بیشتر شبیه خرافه و شبه علم هستند. از اینکه چه چیزهایی خشم نیستند و ما ممکن است به اشتباه، آنها را خشم بدانیم.اینکه خشم چه ارتباطی با سایر هیجانات ما دارد. آیا سایر احساس های ما(مثلاً حسد) قابل تبدیل به خشم هستند؟، خشم تحت تاثیر چند مورد از هیجانات ماست و این تاثیر چطور خودش را نشان می دهد، چرا خشم یکی از هفت گناه کبیره است؟ ،اینکه برخی دیدگاه ها در مورد خشم،چگونه بر مسئول بودن ما درباره آن سرپوش می گذارند و القا می کنند که ما در برابر خشم موجوداتی بی اراده و ذلیل هستیم. می توان از وضعیت جامعه امروزمان گفت و به آسیب های ناشی از خشم و پرخاشگری در آن پرداخت، از وضعیت شبکه های اجتماعی و نحوه بروز خشم مان در آنها سخن گفت و الی آخر.

 

اما فکر می کنم ادامه دادن این سلسله بحث ها، هم از حوصله و دانش من خارج است که در حال تمرین نوشتن و وبلاگ نویسی هستم و هم از حوصله ی دوستانی که لطف می کنند و نوشته های من را می خوانند.از طرفی بررسی علمی تر این موضوعات به یک جای علمی تر مانند متمم نیاز دارد. و بر اساس درس هایی که در متمم دیده ام احتمال می دهم قسمت هایی از بحث های علمی این موضوع را در محتواهای آتی متمم خواهیم دید.(هر چند که قبلاً چند درس محدود هم در این زمینه منتشر شده اند).

 

در نهایت امیدوارم دوستان خوبم از بیش از حد ادامه پیدا کردن این سلسله بحث ها تا اینجای کار، خشمگین نشده باشند :)

و به زور و زحمت هم که شده چیز مفیدی از لابلای بحث ها برای خودشان بیرون کشیده باشند.

و من الله توفیق.

 

۰ نظر ۰۷ دی ۹۶ ، ۰۱:۱۷
سامان عزیزی
سه شنبه, ۵ دی ۱۳۹۶، ۱۲:۴۹ ق.ظ

هنر لذت بردن از زندگی

فکر می کنم با هر متر و معیاری که بخواهیم بسنجیم و هر چقدر هم قله های ثروت و قدرت و موفقیت را فتح کرده باشی، اگر نتوانی از چیز های کوچک زندگی لذت ببری، زندگی ات را باخته ای.

 

اگر چیزهای کوچک زیادی نیستند که تو را تا حد ذوق مرگ شدن خوشحال کنند،

اگر فقط دستاوردها و لذت های بزرگ می توانند خوشحالت کنند،

اگر خواندن یک پاراگراف زیبا از یک کتاب نمی تواند حالت را خوب کند،

اگر دیدن بازی شادمانه ی بچه ها شبکه های مغزت را از ترشح هورمون های شادی داغ نمی کند،

اگر بوئیدن یک گل خوشبو در پارکی که در مسیر هر روزه ات قرار دارد نمی تواند روزت را بسازد،

اگر نگاه مهربان عزیزی روحت را به وجد نمی آورد،

اگر نوشیدن یک فنجان چای در کنار خانواده ات حالت را خوب نمی کند،

اگر یک چُرت کوتاه در میان شلوغی هایت خوشحالت نمی کند،

اگر از صدای جارویی که روی برگ های پائیزی می خزد کیفور نمی شوی،

اگر نوشیدن یک جرعه نوشیدنی خنک نمی تواند عمق جانت را خنک کند،

اگر صدای باران نمی تواند تو را به عرش ببرد،

اگر از بوی باران سرمست نمی شوی،

اگر نوشته ی کوتاهی که یک دوست به خاطر تو نوشته ،از شادی لبریزت نمی کند،

اگر غذا دادن به حیواناتی که دور و برت هستند قلبت را پر از حس خوب نمی کند،

اگر کشیدن یک نقاشی روی برگه ی سفیدی که یک دختر کوچولو جلویت گرفته قلبت را به تکاپو نمی اندازد،

اگر وقتی که قیافه ی آدم بزرگ ها را به خودت گرفته ای و با بادی در غبغبت مشغول تحلیل مسائل جدی ات! هستی، همدلی یک دوست نمی تواند باد غبغبت را بخواباند و حالت را بهتر کند،

اگر با خوردن هر لقمه از قورمه سبزی ای که همسرت برایت درست کرده چشم هایت را نمی بندی تا از مزه ذره ذره های لقمه ات لذت ببری،

اگر نغمه ی زخمه هایی (نوازش هایی) که بر تار و پودِ  سازی فرود می آیند روحت را نوازش نمی کند،

و ده ها و صدها  اگر دیگر که تعدادشان به شماره نمی آید،

بهتر است در مسیری که می روی تامل بیشتری بکنی.شاید لازم باشد بایستی و تجدید نظر کنی.

 

اگر الان یاد نگیری از این چیزهای کوچک لذت ببری احتمالاً در آینده هم نتوانی.

اگر نتوانی از چیزهای کوچک لذت ببری و بخاطرشان شاد باشی احتمالاً نتوانی از چیزهای بزرگ و دستاوردهای بزرگترت هم چندان شاد باشی و حال خوب را ضمیمه زندگی ات کنی.

این لذت ها ادویه هایی هستند که می توانند طعم غذای زندگی ات را متحول کنند.

اگر حال خوب می خواهی خودت را از این چیزهای کوچک محروم نکن.

 

پی نوشت: اگر بخاطر بعضی ملاحظات نبود و الان در کنارم نشسته بودی،بعد از همه ی این اگر ها ،طور دیگری برایت نتیجه گیری می کردم!. بالاخره دنیای دیجیتال هم محدودیت های خودش را دارد.

 

۴ نظر ۰۵ دی ۹۶ ، ۰۰:۴۹
سامان عزیزی
يكشنبه, ۳ دی ۱۳۹۶، ۰۲:۱۲ ق.ظ

مدیریت خشم-بخش یازدهم(معرفی یک کتاب)

اگر بخش های قبلی این نوشته را مطالعه نکرده اید فکر می کنم بد نباشد قبل از مطالعه این مطلب نگاهی به آنها بیندازید (در سمت چپ این صفحه و در بخش طبقه بندی موضوعی می توانید به آنها دسترسی داشته باشید)

*

کتابی که قصد دارم خدمتتان معرفی کنم کتاب "ارتباط بدون خشونت" نوشته ی مارشال روزنبرگ است که با ترجمه (خوب) آقای کامران رحیمیان در بازار موجود است.

هر چند که این کتاب به طور کامل بر روی مدیریت خشم تمرکز ندارد و ارتباط ما با خودمان و دیگران را هدف قرار داده است ولی فکر می کنم برای کسانی که مدیریت خشم جزو دغدغه های آنهاست می تواند بسیار مفید و موثر باشد.

روزنبرگ در این کتاب به معرفی و تشریح یک فرآیند چهار مرحله ای که آنرا فرآیند NVC می نامد می پردازد (Non Violent Communication).

این چهار مرحله عبارتند از:

1-مشاهده بدون ارزیابی

2-تشخیص و بیان احساس ما از مشاهده

3-تشخیص اینکه این احساس با کدام یک از نیاز های ما مرتبط است

4-مطرح کردن تقاضا ی مشخص مان.

نمونه ای از کاربرد این چهار مرحله را در یک مثال ساده که از خود کتاب انتخاب کرده ام می توانید ببینید:

" فلیکس، وقتی من دو جفت جوراب مچاله شده زیر میز و سه تای دیگر کنار تلویزیون می بینم خیلی عصبانی می شوم. این اتاق متعلق به همه است و من به نظم بیشتری نیاز دارم. ممکن است جوراب هایت را در اتاق خودت یا سبد لباس های کثیف بذاری؟"

البته این فقط یک مثال ساده است و برای به کار بردن این فرآیند در موقعیت های پیچیده تر نیازمند آشنایی بیشتر با این چهار مرحله هستیم.مثلاً ممکن است  در برخی موقعیت ها تشخیص "احساس" مان به این سادگی نباشد یا در بعضی شرایط به سختی بتوانیم بفهمیم که احساسی که داریم به کدام نیاز ما مرتبط است.

علاوه بر بررسی دقیق این چهار مرحله، روزنبرگ مواردی را که به نظر او، مانع اجرایی شدن این فرآیند می شوند را توضیح می دهد.مواردی مانند: قضاوت های اخلاقی، مقایسه کردن های مختلف، و انکار مسئولیت.

در یکی از فصول کتاب،بحث بسیار جالب و خواندنی ای در مورد "همدلی" وجود دارد که در آن با کلیشه هایی که ما در مورد همدلی آموخته ایم متفاوت است و کمک مان می کند تا بتوانیم بهتر و سازنده تر با خودمان و دیگران همدلی کنیم.

یکی از مزایای بزرگ این کتاب این است که صرفاً روی ارتباط ما با دیگران صحبت نمی کند بلکه بخش قابل توجهی از مطالب و آموزه های آن در مورد ارتباط ما با خودمان است.

*

اما مطالبی که در اینجا موضوع بحث ماست در فصل دهم کتاب به آن پرداخته شده است با عنوان "ابراز کامل خشم".

با وجود اینکه نمی توان این فصل را از سایر فصول کتاب جدا کرد و به طور مستقل به آن پرداخت ولی سعی می کنم قسمتهایی از این فصل را که با بحث مدیریت خشم مرتبط است در اینجا نقل کنم و امیدوارم این سرنخ ها مقدمه ای شوند برای مطالعه ی این کتاب.

- رفتار دیگران ممکن است تحریکی برای احساس ما باشد اما دلیل آن نیست(تمایز محرک ها از علت)

- ما غالباً رفتار دیگران را به عنوان دلیل خشم خود می دانیم، در فرهنگی که از گناه به عنوان وسیله ای برای کنترل مردم استفاده می کنند چنین عادتی به سادگی شکل می گیرد.

- آنچه دیگران می کنند هرگز علت چگونگی احساس ما نیست.

 

- خشم نتیجه ی تفکر بیگانه ساز از زندگی است که از نیاز ها جدا افتاده است و نشان می دهد به جای آنکه بر نیاز های تحقق نیافته تمرکز کنیم برای تحلیل و قضاوت افراد، به ذهن مان مراجعه کرده ایم.

- ابراز کامل خشم، آگاهی کامل بر نیاز را می طلبد.

-از خشم به عنوان ندایی بیدار کننده استفاده کنیم.

- علت خشونت این اعتقاد است که دیگران منشا رنج و عذاب ما هستند و لایق تنبیه اند.

- مردم هرچه بیشتر سرزنش و قضاوت بشنوند بیشتر حالت دفاعی و پرخاشگری می گیرند و به نیاز های بعدی ما کمتر توجه خواهند کرد.

و در نهایت مراحل ابراز خشم را در چهار قدم به این صورت تشریح می کند:

1-صبر کردن و نفس کشیدن

2-شناسایی قضاوت های ذهنی خودمان

3-شناسایی نیاز های خود

4-ابراز احساسات و نیاز های محقق نشده

البیته روزنبرگ پیشنهاد می کند قبل از مرحله چهارم با خودمان "همدلی" کنیم(که همانطور که در بالا اشاره شد در بخش جداگانه ای شیوه ی انجام آنرا توضیح می دهد)

در هر صورت فکر می کنم اگر به فکر مدیریت خشم تان هستید حیف است که خواندن این کتاب را از دست بدهید.مخصوصاً به نظرم میرسد که خواندن این کتاب برای کسانی که سبک غالب شان در مواجهه با خشم به سمت سرکوب سوگیری دارد می تواند بسیار مفید باشد.

*

مطلب پیشنهادی برای مطالعه:

صفحه معرفی این کتاب در متمم

 

۲ نظر ۰۳ دی ۹۶ ، ۰۲:۱۲
سامان عزیزی
جمعه, ۱ دی ۱۳۹۶، ۰۴:۴۳ ق.ظ

چرا یلدا انقدر طولانی شد؟

می دانید چرا یلدا طولانی ترین شب سال شده است؟

چون روز فرصتی می خواست که بیشتر از همیشه در دل شب بنشیند و فکر کند.

به این بیندیشد که چرا ماه هاست پیوسته رو به زوال می رود.

این بود که عزمش را جزم کرد و از صبح خروس خوان فردا، جانی تازه برای رشد گرفت.

 

پی نوشت: البته پشت این ادعا پَیپر هم موجود است! اگر نیاز دیدید تماس بگیرید تا خدمتتان ارسال شود.(لطفاً بین جمع خودمان بماند و این راز را به کسی نگوئید:)

پی نوشت بعدی: صبح بعد از یلدایتان مبارک

 

۱ نظر ۰۱ دی ۹۶ ، ۰۴:۴۳
سامان عزیزی