کج دار و مریز

بیائید یک کار بامزه بکنیم. یک کاسه بردارید، آن را از آب پر کنید، بعد سرِ پا بایستید و کاسه ی آب را آرام آرام کج کنید تا به جایی برسید که کاسه آشکارا کج باشد ولی آب نریزد. قرار نیست شعبده بازی کنیم، آموزش صرفه جویی در آب هم نیست. فقط می خواهیم به حالتی برسیم که به آن می گویند «مدارا از سر ناچاری». همان که از قدیم در مَثَل به آن می گفتند «کج دار و مریز».

 

جمله ای که خواندید را از کتاب مزخرفات فارسی نوشته رضا شکراللهی نقل کردم.

به نظرتان کسی که زبان فارسی را اینگونه آموزش می دهد می شود دوست نداشت؟

 

امیدوارم فکر نکنید که من هم از آنهایی هستم که با سبیل چخماقی و صدایی دو رگه می فرمایند: پارسی را پاس بداریم!

نامحبوب ترین کتاب دوران تحصیلم "زبان فارسی" بوده است. اگر نگویم دیوانه ام می کرد حداقل می توانم بگویم که کاملاً گیجم می کرد. این رابطه کج دار و مریزم با دستور زبان و حواشی آن، حتی به دستور زبان انگلیسی هم کشیده است. هیچ جور نمی توانم خودم را قانع کنم که کمی بیشتر دستور زبان بخوانم و یاد بگیرم.

یادش بخیر، معلم زبان فارسی دوران دبیرستانم که معلم ادبیات فارسی مان هم بود، خودش هم حوصله تدریس زبان فارسی را نداشت و قبول شدن در امتحانش را بر عهده خودمان گذاشت! و به جای آن همان ادبیات فارسی را در زنگ مربوطه می خواندیم.

به هر حال. هنوز هم فکر می کنم تنها مسئله مهم زبان، انتقال معناست و هر چیزی که به این مسئله کمک کند شایسته توجه است و غیر از آن نه.

کتاب مزخرفات فارسی را چند سال قبل از دوست عزیزی هدیه گرفتم اما بخاطر همان رابطه کج دار و مریز با زبان و دستوراتش رغبت نمی کردم سراغش بروم. امسال بالاخره خواندمش. با خودم فکر می کردم که اگر کسی می توانست به این زیبایی و شیرینی، زبان و دستوراتش را یادم بدهد احتمالاً رابطه ی دوستانه تری بین مان می بود و چنین معلمی دست مریزاد داشت.

 

پی نوشت: راستی چرا این روزها و خیلی روزها، سرنوشت ما و مسئولان و مملکت شبیه تیتر این مطلب است!